Zaminowane Mazury

Większość tych przedmiotów znajduje się pod powierzchnią gruntu, co nie jest widoczne „gołym okiem” i dopiero sprawdzenie terenu wykrywaczami metalu pozwala wyeliminować niespodzianki  znajdujące się w gruncie na terenie planowanych inwestycji.

Niewybuchy i niewypały to spory problem. Z danych Centralnego Biura Śledczego wynika, że połowa zabezpieczanych w śledztwach materiałów wybuchowych pochodzi z lat 40. XX w., a więc z czasów ostatniej wojny.

 Wojska niemieckie , chroniąc ludność cywilną terenów Prus Wschodnich  oraz zabezpieczając ewakuacje dóbr materialnych toczyły wiele zaciętych bitew. Szacuje się ze ok. 7-10% wystrzelonych pocisków to niewybuchy. Dodatkowo niszczone w pośpiechu składy amunicji frontowej zwiększają stan dzisiejszych niebezpiecznych podziemnych znalezisk.

Podczas prac związanych z Rekultywacja terenów leśnych na cele przyrodnicze prowadzonych przez Lasy Państwowe  na obszarze 30 000 ha odszukano i wyeliminowano 1, 5 mln materiałów niebezpiecznych – jednak stanowi to tylko niewielki ułamek tego co skrywa ziemia.

Najczęściej na niebezpieczne znaleziska natrafia się podczas inwestycji - m.in. budowy domów, dróg i autostrad, a także po wiosennych roztopach, kiedy niewybuchy i niewypały wypływają  jak woda. Nawet po tylu latach zalegania w ziemi, są nadal śmiertelnie groźne.

Również nasze mazurskie ziemie kryją w sobie takie „niespodzianki” z czasów wojny. W samym Ełku i okolicach dochodzi co jakiś czas do nowych znalezisk podczas prac polowych , inwestycji budowlanych czy całkiem przypadkowo przez ludzi np. na spacerze w lesie.  W 2014 roku ełccy policjanci znaleźli i zabezpieczyli  279 min przeciwpiechotnych z okresu II wojny światowej. Leżały one w lesie w okolicy miejscowości Pisanica.W listopadzie 2015 roku saperzy z Orzysza interweniowali w Ełku na jednej z posesji ulicy Sportowej!  Również w zeszłym roku koło Gołdapi podczas pracy w polu zginął traktorzysta, który najechał na niewybuch.

Tylko w ubiegłym roku policjanci minerzy-pirotechnicy z Warmii i Mazur interweniowali   599 razy.

Ilość podjętych oraz zniszczonych przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych z terenu województwa warmińsko-mazurskiego w latach 2004 - 2009

Min  przeciwpancernych i przeciwpiechotnych - 574
Bomb  lotniczych - 193
Pocisków artyleryjskich i  granatów moździeżowych 12371
Granatów ręcznych i przeciwpancernych  1612
Innej  amunicji - 63872

Liczba interwencji wojskowych patroli rozminowania - 3370

Aby uniknąć podobnych często tragicznych w skutkach zdarzeń powstają firmy zajmujące się czyszczeniem terenów z pozostałości po II wojnie światowej. Jedną z nich jest FIRMA KRU-GOR Jacek Kruszewski i Maciej Gorczyca . Firma oferuje profesjonalne usługi saperskie na terenie całego kraju, polegające na rozpoznaniu oraz oczyszczeniu gruntu z niewybuchów, niewypałów, amunicji, pozostałości po w/w przedmiotach, innych przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych oraz ich pozostałości.

Wykwalifikowani pracownicy: kierownicy prac saperskich, saperzy, zawodowi nurkowie, operatorzy sprzętu wykrywającego i ich pomocnicy w większości posiadający wieloletnie doświadczenia zdobyte w zawodowej służbie wojskowej na stanowiskach dowódców, dowódców  patroli rozminowania biorących udział w rozminowaniu i podejmowaniu przedmiotów wybuchowych na terenie kraju, a także  misjach ONZ oraz NATO zajmują się:

- analizą saperską terenu pod względem występowania przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych

- oczyszczaniem  saperskim z przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych

- zabezpieczeniem przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych

- niszczeniem w miejscu znalezienia wykrytych przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych, których podjęcie zagraża bezpieczeństwu życia i zdrowia ludzkiego

- oczyszczaniem saperskim z przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych w środowisku wodnym

- nadzorem  saperskim podczas realizacji prac ziemnych w gruncie

Po zakończeniu prac firma przekazuje zamawiającemu dokumentację powykonawczą wraz z zestawieniem wykrytych, podjętych i unieszkodliwionych przedmiotów niebezpiecznych, dokumentacją fotograficzną oraz „Certyfikatem czystości terenu pod względem występowania materiałów niebezpiecznych pochodzenia wojskowego”.

J.Kruszewski firma KRU-GOR Usługi  Saperskie

Drugą stronę medalu tworzą  „poszukiwacze skarbów”. Penetrują oni lasy, łąki i nieużytki. Również jeziora. Szukają zabytkowych militariów i innych ciekawych przedmiotów.  Najczęściej posługują się różnego typu wykrywaczami matali. Co ciekawe takie poszukiwania są w świetle prawa nielegalne! Nawet jeśli wykopiemy przedmiot na naszej działce który przedstawia znaczną wartość materialną, naukową lub artystyczną  i nie jesteśmy wstanie wskazać pierwotnego właściciela to przepada on na dobro skarbu państwa! W razie niezgłoszenia znaleziska grozi nam co najmniej grzywna aż do kary pozbawienia wolności za przywłaszczenie cudzej rzeczy.

 Z nieoficjalnych informacji wiemy że poszukiwacze w razie przyłapania szukają wyłącznie meteorytów :) 

Poszukiwacze w okolicach Ełku znajdują znaczne ilości „żelastwa” . Wybuchowych niespodzianek możemy spodziewać się szczególnie w okolicach Regla, Mrozów i jeziora Cichego. Obficie zaminowane jest też jezioro Krzywe k. Sajz.  W związku z ciężkimi walkami podczas I Wojny Światowej trzeba uważać też w okolicach Orzysza , Giżycka i Augustowa.

Leśne znaleziska to nie tylko niewybuchy ale też wnyki i sidła, demontując je poszukiwacze zyskują  sobie przychylność leśnictw. O poszukiwaczach amatorach wspomnieć należy też że są wśród nich tacy którzy traktują znalezione bomby i miny wiertarkami czy też szlifierkami kątowymi z różnym skutkiem...
Znacznymi osiągnięciami może pochwalić się znana w Ełku  „Ekipa Poszukiwawczo Odkrywcza” jako stowarzyszenie posiada niezbędne pozwolenia na wiele prac poszukiwawczych - ściśle współpracuje z Muzeum Historycznym W Ełku…  ale to już temat na inny artykuł.